Deze verzekeringsvorm biedt dekking voor zogenaamde "beroepsfouten". Vooral van belang voor vrije beroepsbeoefenaren zoals advocaten, artsen, specialisten, accountants, belastingconsulenten, notarissen, architecten, assurantietussenpersonen en makelaars, maar ook softwareontwikkelaars en websitebouwers.
De beroepsaansprakelijkheidsverzekering biedt dekking tegen het aansprakelijkheidsrisico in het kader van de beroepsuitoefening. Het gaat daarbij dus om fouten die een deskundige maakt, waardoor een ander (de cliënt) schade lijdt.
In tegenstelling tot de aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB) beperkt de beroepsaansprakelijkheidsverzekering de dekking tot aansprakelijkheid voor de zogenaamde zuivere vermogensschade. Dat wil dus zeggen schade zonder dat er sprake is van schade aan personen of zaken. Voor dit laatste - zeer wezenlijke - risico blijft het noodzakelijk een AVB te sluiten.
Omdat het aansprakelijkheidsrisico niet voor iedere beroepsgroep gelijk is, zijn er verschillende beroepsaansprakelijkheidspolissen ontwikkeld, toegespitst op het specifieke risico van een bepaald beroep. De dekking sluit aan op de algemene voorwaarden die elke georganiseerde beroepsgroep voor haar leden heeft opgesteld.
Sommige beroepsgroepen kennen een verzekeringsplicht met een bepaald minimaal verzekerd bedrag. Denk daarbij aan notarissen, advocaten en financieel adviseurs.
De premie is afhankelijk van de aard van het beroep en de omvang van het bedrijf/de omzet. Omdat sommige beroepsgroepen eisen stellen aan de hoogte van het verzekerde bedrag, gelden er veelal minimumpremies.
Voor enkele beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen gelden speciale samenwerkingsverbanden, zoals de BAVAM-pool (BAVAM staat voor Beroeps Aansprakelijkheidsverzekering Voor Assurantietussenpersonen en Makelaars o.g.).
Dit gebeurt enerzijds om de know-how te bundelen en anderzijds om onafhankelijk te blijven van de vaste relatie tussen een verzekeraar en de met hem samenwerkende tussenpersoon of makelaar. De verzekeringen worden vaak ook aan gepast aan wettelijke eisen (Wft) of aan een verordening die door een beroepsorganisatie is vastgesteld, zoals de KNB (Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie) voor notarissen.
Belangrijk onderdeel van de dekking is het verweer bij onterechte aanspraken. De aansprakelijkheidsverzekeraar treedt in de plaats van de verzekerde als deze wordt aangesproken voor beroepsfouten. De juridische kosten die daarmee samenhangen kunnen hoog oplopen, ook als er geen fouten zijn gemaakt, maar de opdrachtgever daar wel van overtuigd is en daarom een claim indient.