De opstalverzekering of gebouwenverzekering biedt dekking voor schade aan allerlei soorten vastgoed, zoals bedrijfsgebouwen, winkelpanden, verhuurde woningen. Kan ook worden gesloten door huurders voor zelf aangebrachte bouwkundige voorzieningen.
Deze verzekering wordt ook wel brandverzekering genoemd (naar het belangrijkste risico dat vroeger gedekt was) of opstalverzekering. Naast het gebouw zelf zijn ook bijgebouwen, schuttingen en dergelijke meeverzekerd. Vaak ook zaken als antennes en zonweringen.
Fundamenten zijn niet altijd automatisch meeverzekerd.
Eigenaren van bedrijfsgebouwen. Daaronder worden ook woningbouwverenigingen, provincies, gemeenten, kerkgenootschappen en dergelijke begrepen.
Afhankelijk van ligging, bouwaard en soort gebruik. De premie is uitgedrukt in een promillage van het verzekerde bedrag, grofweg variërend van € 0,40 tot wel meer € 5 per € 1000 verzekerd bedrag.
Vaak geldt een eigen risico bij schade door storm of wordt een algemeen eigen risico afgesproken.
Het verzekerde bedrag moet overeenstemmen met de volledige herbouwwaarde van het gebouw (inclusief meeverzekerde bijgebouwen). Is het verzekerde bedrag te laag, dan vindt in geval van schade pro rata vergoeding plaats.
Voor bijzondere gebouwen, zoals monumenten kunnen afwijkende voorwaarden gelden.
Voor bedrijfsgebouwen, waarvan zeker is dat deze niet in dezelfde staat zouden worden herbouwd, kan de maximale vergoeding aan een lager bedrag dan de herbouwwaarde worden gekoppeld. De premie wordt dan in een bepaalde verhouding vastgesteld.
Het verzekerde bedrag kan ook op basis van een deskundigentaxatie worden vastgesteld (en geïndexeerd).